Θέμα: Ανταλλαγή απόψεων για την επίλυση του αποχετευτικού προβλήματος Σπάτων-Αρτέμιδος




Σε συνέχεια της υπ’αριθμ. 13/2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος, επισημαίνουμε τα ακόλουθα στα σημεία της απόφασης:



1. Κατασκευή ενός βιολογικού καθαρισμού που θα καλύπτει τις ανάγκες μόνο του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος:

Ο σχεδιασμός έργων συλλογής και επεξεργασίας λυμάτων, αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία η οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις συνολικές ανάγκες μιας περιοχής και να αξιολογεί τις δυνητικές επιπτώσεις από τη χωροθέτηση μιας μεγάλης ή πολλών μικρότερων μονάδων επεξεργασίας. Η πρόταση για κατασκευή μιας μονάδας για την εξυπηρέτηση μόνο των οικιστικών ενοτήτων του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος αποτελεί αποσπασματική αντιμετώπιση του θέματος των ακαθάρτων, καταργεί τις μέχρι σήμερα εκπονημένες μελέτες, δημιουργεί επιπλέον κόστος κατασκευής (κατασκευή μιας μονάδας ανά οικιστική ενότητα) και επιπλέον κόστος λειτουργίας (δεν αξιοποιούνται τα οφέλη από τις οικονομικές κλίμακας μιας μεγάλης μονάδας).

2. Σε περίπτωση που η προαναφερόμενη λύση για οικονομικούς, χρηματοδοτικούς ή λόγους πολιτικού σχεδιασμού δεν είναι εφικτή, εξετάζουμε άλλες εναλλακτικές λύσεις που εξ αντικειμένου θα πληρούν τις προϋποθέσεις του παρόντος.

Ισχύουν τα αναφερόμενα στο σχετικό (1). Οποιαδήποτε αλλαγή στη θέση, στο μέγεθος και στα βασικά χαρακτηριστικά του δικτύου ακαθάρτων και της μονάδας επεξεργασίας, όπως αυτά περιγράφονται στις μελέτες της ΕΥΔΑΠ, οδηγεί σε πρόσθετες καθυστερήσεις και τελικά σε μη κατασκευή των έργων εντός της προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ 2007-2013.

3. Μετατόπιση του χώρου του βιολογικού από το Πλατύ Χωράφι σε άλλες θέσεις της διοικητικής περιφέρειας του Δήμου για μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ανάλογη μετατόπιση των αγωγών απόληξης.

Στο πλαίσιο της Εισηγητικής Έκθεσης έργων αποχέτευσης ακαθάρτων της ΕΥΔΑΠ (1994) καθώς και στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων, εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις χωροθέτησης της μονάδας και αξιολογούνται συγκριτικά λαμβάνοντας υπόψη τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά κριτήρια. Όπως προαναφέρθηκε οποιαδήποτε μετατόπιση της θέσης του ΚΕΛ οδηγεί σε πρόσθετες καθυστερήσεις που οφείλονται σε τροποποιήσεις των υφισταμένων μελετών, νέες αδειοδοτήσεις και γνωμοδοτήσεις από τους συναρμόδιους φορείς και υπηρεσίες (Υπουργείο Πολιτισμού, Δασαρχεία κλπ), εκπόνηση νέων μελετών για την νέα θέση (τοπογραφικές αποτυπώσεις, γεωτεχνικές εργασίες, υδραυλικές και κυρίως μελέτες αντλιοστασίων κλπ) με συνέπεια το έργο να μην δύναται να υλοποιηθεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013.

4. Τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων

Η πρόταση για τριτοβάθμια επεξεργασία των λυμάτων μπορεί να γίνει αποδεκτή και επιλέξιμη στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, εφόσον η δυναμικότητα της μονάδας είναι σημαντική. Για παράδειγμα δεν είναι τεχνοοικονομικά αποδεκτή η κατασκευή έργων τριτοβάθμιας επεξεργασίας σε μια μονάδα που επεξεργάζεται τα λύματα ενός οικισμού 10.000 κατοίκων. Όσο μεγαλύτερο το μέγεθος μιας μονάδας, τόσο πιο αποδοτική και οικονομικά συμφέρουσα είναι η υιοθέτηση λύσεων παραγωγής υψηλής ποιότητας εκροής, με στόχο την επαναχρησιμοποίηση των ποσοτήτων αυτών για φιλικά περιβαλλοντικές χρήσεις (π.χ. άρδευση εκτάσεων). Σε κάθε περίπτωση η τεχνική μελέτη της ΕΥΔΑΠ για το ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων, προβλέπει προχωρημένη τριτοβάθμια επεξεργασία σε βιοαντιδραστήρες μεμβρανών.

5. Χρήση γης πέριξ του βιολογικού που θα αναβαθμίζει και θα αποτρέπει χρήσεις υποβάθμισης (π.χ. αθλητισμός, παιδεία, υγεία)

Ο καθορισμός χρήσεων γης πέριξ της μονάδας, δεν αποτελεί αντικείμενο της τεχνικής και περιβαλλοντικής μελέτης του έργου. Η Περιφέρεια Αττικής και το ΥΠΕΚΑ έχουν τοποθετηθεί θετικά στο αίτημα του Δήμου για έργα και χρήσεις αναβάθμισης του αστικού και περιαστικού περιβάλλοντος, και θα υποστηρίξουν αντίστοιχες προτάσεις.

6. Λυματολάσπη: ξήρανση, επεξεργασία και παραγωγή ενέργειας όχι μεταφορά σε ΧΥΤΑ.

Η διάθεση της παραγόμενης (αφυδατωμένης και χωνεμένης) ιλύος, αποτελεί αντικείμενο της τεχνικής και περιβαλλοντικής μελέτης του έργου. Η διάθεση της ιλύος σε ΧΥΤΑ δεν είναι αποδεκτή από πλευράς νομοθεσίας. Η πιο πρόσφορη λύση παρουσιάζεται η μεταφορά της ιλύος του ΚΕΛ στην υφιστάμενη μονάδα ξήρανσης της Ψυττάλειας, η οποία έχει διαστασιολογηθεί λαμβάνοντας υπόψη την παραγωγή από τις μελλοντικές μονάδες επεξεργασίας της Ατττικής (ΚΕΛ Θριασίου, ΚΕΛ Κορωπίου και ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων).

7. Μορφή δεξαμενών: κλειστού τύπου

Τα τμήματα μιας μονάδας επεξεργασίας λυμάτων που σχετίζονται με την παραγωγή οσμών, είναι η προεπεξεργασία (εσχάρωση, εξάμμωση), η επεξεργασία βοθρολυμάτων (όταν προβλέπεται μονάδα επεξεργασίας βοθρολυμάτων) και η επεξεργασία της ιλύος. Στην προκειμένη περίπτωση δεν προβλέπεται μονάδα βοθρολυμάτων, ενώ τα υπόλοιπα τμήματα της εγκατάστασης τοποθετούνται εντός κτιρίου που φέρει απόσμηση. Η πλήρης κάλυψη των δεξαμενών δεν είναι αποδεκτή από οικονομοτεχνικής άποψης καθώς δεν τεκμηριώνεαι η σκοπιμότητα και η αναγκαιότητα μιας τέτοιας επένδυσης. Τέτοιου είδους επεμβάσεις (πλήρης κάλυψη δεξαμενών) εφαρμόζεται στις περιπτώσεις εγκαταστάσεων που χωροθετούνται εντός αστικούς ιστού (π.χ. Βιολογικός Καθαρισμός της πόλης της Βαρκελώνης).

8. Αγωγός απορροής: βάθος > 120μ. μήκος >2000 μ. από την ακτή. Για πλήρη διασφάλιση απαιτείται η σύνταξη ωκεανογραφικής μελέτης.

Ο υποθαλάσσιος αγωγός έχει σχεδιασθεί και διαστασιολογηθεί στο πλαίσιο της τεχνικής προμελέτης του έργου, λαμβάνοντας υπόψη τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της εκροής, τις δυνατότητες αραίωσης και διάχυσης στον υδάτινο όγκο, την μορφολογία και τα γεωτεχνικά χαρακτηριστικά του πυθμένα, το μήκος κυματισμού κλπ. Σε κάθε περίπτωση το προτεινόμενο βάθος και μήκος δεν είναι εφικτό να υλοποιηθεί για λόγους τεχνικούς αλλά και για την δυνατότητα μελλοντικής πρόσβασης και συντήρησης του έργου διάθεσης.

Τέλος, επισημαίνεται ότι έχει εκπονηθεί η μελέτη «μαθηματική προσομοίωση της υδροδυναμικής δίαιτας και ποιοτικών χαρακτηριστικών του νοτίου Ευβοϊκού κόλπου» από τους καθηγητές κκ Ανδρεαδάκη και Στάμου του ΕΜΠ, τα συμπεράσματα της οποίας υιοθετήθηκαν για τον σχεδιασμό του υποθαλάσσιου αγωγού.

9. Παράλληλη χρηματοδότηση μελέτης και κατασκευής εσωτερικών δικτύων στα Σπάτα και Αρτέμιδα, συμπεριλαμβανομένων των εκτός σχεδίου διαμορφωμένων οικισμών.

Η μελέτη και κατασκευή των εσωτερικών δικτύων συλλογής ακαθάρτων όλων των οικισμών της Ανατολικής Αττικής που δεν διαθέτουν δίκτυο (όχι μόνο Σπάτων και Αρτέμιδας), αποτελεί βασική προτεραιότητα του έργου, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένο, λειτουργικό και επιλέξιμο για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ. Έχει ήδη ξεκινήσει συνεργασία με το ΕΠΠΕΡΑΑ του ΥΠΕΚΑ προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα ωρίμανσης και χρηματοδότησης των μελετών και των σχετικών έργων και ήδη υπάρχει ανοικτή πρόσκληση στην οποία δύναται να ενταχθούν οι σχετικές πράξεις, θα εξεταστούν κατά περίπτωση οι δυνατότητες μελέτης και κατασκευής δικτύου ακαθάρτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και απαιτήσεις του άρθρου 209 του ΠΔ 696/1974.

10. Όσες βιομηχανίες διοχετεύουν παρανόμως απόβλητα, να υποχρεωθούν σε ειδική τεχνική διαδικασία κατακράτησης των αποβλήτων.

Η συν-επεξεργασία βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, είναι εφικτή μόνο μετά από προεπεξεργασία των πρώτων, η οποία διενεργείται με ευθύνη των βιομηχανιών και εντός των ορίων της εγκατάστασης (βιομηχανία) τους. Σε κάθε περίπτωση στο ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων δεν θα οδηγούνται βιομηχανικά λύματα, τα οποία δύναται να μεταφέρονται στο ΚΕΛ Μεταμόρφωσης, το οποίο έχει σχεδιασθεί και αδειοδοτηθεί ώστε να επεξεργάζεται βιομηχανικά λύματα.

11. Μελέτη και κατασκευή αρδευτικού δικτύου για τη διοχέτευση του επεξεργασμένου νερού με σκοπό την άρδευση και την πυρόσβεση στα γειτνιάζοντα δάση.

Η εναλλακτική διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων (π.χ. επαναχρησιμοποίηση για αρδευτικούς σκοπούς) αποτελεί βασικό κριτήριο σχεδιασμού ενός ΚΕΛ. Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής και τεχνικής μελέτης του ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων, προβλέπεται η εκπόνηση ειδικής τεχνικής μελέτης άρδευσης η οποία θα προσδιορίσει τους απαραίτητους χώρους, εκτάσεις και έργα για τη διανομή της επεξεργασμένης εκροής σε καλλιέργειες ή/και δασικές εκτάσεις.

12. Απαραίτητη η εκπόνηση νομικού πλαισίου για την άρδευση.

Στην παρούσα φάση υπάρχουν κάποια βασικά θεσμικά εργαλεία που ρυθμίζουν σε γενικές γραμμές τις δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης αστικών λυμάτων (π.χ. Υγειονομική Διάταξη Υ1β/1965 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει με την ΚΥΑ 133551/2008). Στο αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται η έκδοση σχετικής ΚΥΑ για τους όρους και διαδικασίες επαναχρησιμποίησης επεξεργασμένων αστικών υγρών αποβλήτων, σχέδιο της οποίας έχει αναρτηθεί προς διαβούλευση από το ΥΠΕΚΑ.

13. Συμμετοχή του Δήμου στα στάδια μελέτης, κατασκευή και διαχείρισης του δικτύου.

Η περιοχή των (πρώην) Δήμων Σπάτων, Αρτέμιδας κλπ. Ανήκουν στις περιοχές αρμοδιότητας της ΕΥΔΑΠ σύμφωνα με τον ν. 1068/80 και των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων. Επομένως στις περιοχές αυτές για την εκπόνηση μελέτης ή κατασκευής έργου αποχέτευσης απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της ΕΥΔΑΠ. Σε κάθε περίπτωση στην Επιτροπή Αξιολόγησης για την ανάθεση του έργου, θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

14. Απαλλοτρίωση μεγαλύτερης της αναγκαίας έκτασης χωρίς να αποκόβονται ιδιοκτησίες και πυκνή φύτευση του περιβάλλοντος του βιολογικού.

Η απαλλοτρίωση εδαφικών εκτάσεων είναι επιλέξιμη δαπάνη στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ εφόσον η δαπάνη αυτή δεν υπερβαίνει το 10% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών και εφόσον η έκταση είναι απαραίτητη για την υλοποίηση της πράξης (άρθρο 26 της ΥΑ 43804/2041/2009). Σε κάθε περίπτωση εξετάζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του έργου και τις προτάσεις σας. Ναι στην πυκνή φύτευση του περιβάλλοντος χώρου.

15. Διασφάλιση σε περίπτωση αστοχίας ή τεχνολογικής ανεπάρκειας.

Η επίβλεψη των έργων από την Περιφέρεια Αττικής και την ΕΥΔΑΠ και η χρηματοδότηση της πράξης από το ΕΣΠΑ μέσω της Περιφέρειας Αττικής, διασφαλίζουν την έντεχνη κατασκευή του έργου, χωρίς αστοχίες ή ανεπάρκειες. Σε κάθε περίπτωση οι τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες του έργου θα υποβληθούν σε έλεγχο και διαβούλευση από τα αρμόδια όργανα.

16. Πρόσληψη τεχνικού συμβούλου

Εφόσον το έργο του ΚΕΛ Βορείων Μεσογείων, ενταχθεί στο ΠΕΠ ΑΤΤΙΚΗΣ 2007-2013, είναι δυνατή η πρόσληψη τεχνικού συμβούλου υποστήριξης των Υπηρεσιών, μέσω της διαδικασίας που προβλέπει το άρθρο 9 του ν. 3316/05. Ο τεχνικός σύμβουλος του έργου θα προκύψει μετά από διεθνή διαγωνισμό γιατί το έργο συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους.



Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ



ΗΛΙΑΣ ΛΙΑΚΟΠΟΥ